Boomproblemen
Bent u de eigenaar van één of meerdere bomen en kunnen de bomen een gevaar vormen als ze omvallen? Controleer uw bomen dan regelmatig of laat de bomen controleren door een expert. Door op de boom te kloppen met een houten hamer kan al worden gehoord of een boom van binnen zwak of rot is (dof geluid) of gezond (helder geluid). Bij meerstammige bomen kan de aanhechting van de stammen onderin verzwakt zijn door ingegroeide bast (plakoksel). Een plakoksel is vaak te herkennen aan “olifantsoren” (reactiegroei van de boom) of verticale spleten tussen de stammen/takken. Verzwakte bomen en takken kunnen dodelijk zijn als ze vallen.
Als bijvoorbeeld de wortels of de onderkant van de stam verrot zijn kan een boom spontaan of door wind omvallen (windworp). Dat gebeurt regelmatig met dodelijke afloop. Daarom is het zeer belangrijk om uw boom of bomen goed in de gaten te houden en regelmatig te (laten) controleren op aantastingen die de stabiliteit van uw boom(en) in gevaar brengen. Want als u uiterlijke afwijkingen ziet is de boom intern meestal al langere tijd aan het verzwakken. Vaak is 95% van de infectie onzichtbaar in de stam. Het vruchtlichaam of de zwam die u aan de buitenkant ziet is dan het gevolgen en eindstadium van de rotting. Niet de oorzaak. Het verwijderen van vruchtlichamen zoals zwammen veranderd niks aan de rotting die reeds in de stam aanwezig is.
Bomen aan de waterkant
Bomen aan de waterkant hebben per definitie slechts aan één zijde wortels (de landzijde). Wortels kunnen namelijk niet onder water groeien. Populieren aan de waterkant moeten vanwege het gevaar van vallen door wind goed in de gaten worden gehouden.
Bomen naast bestrating
Een mogelijke oorzaak van zwakke boomwortels is een gebrek aan water, zuurstof en voedingsstoffen. Dit kan komen door dichte bestrating, zoals bijvoorbeeld een oprit of een terras. Plant daarom een boom niet dichtbij “dichte” bestrating. Want dan kan een gedeelte van de wortels zich niet goed ontwikkelen (onder de bestrating) en onstaat gevaar van omvallen. De boom heeft dan maar aan één kant goede wortels, maar als de wind dan vanaf de andere kant waait is er een risico op omvallen. De boom kan zich dan niet vasthouden aan de wortels onder de bestrating. en valt dan van de bestrating af. En ookal valt de boom niet door wind, dan is het in ieder geval slecht voor de gezondheid van de boom.
Schimmels, bacteriën en insecten
Vrijwel elke boom kan aangetast worden door schimmels, bacteriën en insecten. Vaak krijgen insecten, schimmelsporen en bacterieën toegang tot bomen die al verzwakt of beschadigd zijn door bijvoorbeeld klimopgroei, voorwerpen die tegen de stam zijn geplaatst, beschadigingen ten gevolge van het aanleggen van bestrating, het gebruik van maaimachines of andere tuinmachines. Controleer uw boom(en) daarom regelmatig.
Klimop (hedera helix) in bomen is áltijd parasitair
Er zijn verschillende, vaak tegengestelde, meningen over het nut van klimop of andere klimplanten in bomen. Sommigen juigen de klimop toe vanwege de verscheidenheid aan vogels en insecten die graag in de klimop huizen en de besjes eten, en zeggen dat klimop beslist niet “parasitair” is, en dat bij onzorgvuldig verwijderen van de klimop de boom wordt beschadigd.
Anderen zien bomen met klimop eerder dan normaal verzwakken en sterven. Een misverstand is dat een klimop parasitair zou zijn door voedingstoffen of water uit de stam van de boom te onttrekken. Dat is niet de reden dat een klimop altijd parasitair is. De klimop haalt zijn water en voedingsstoffen uit de grond onder de boom en ontrekt daar water én voedingstoffen aan de wortels van de boom en is daardoor “parasitair” en schadelijk voor de gezondheid van de boom. De mate van water- en voedingsstoffenconcurrentie hangt af van de grootte van het wortelstelsel van de boom ten opzichte van die van de klimop. Zolang het een grote vitale boom betreft zal de boom minder last ondervinden. Een klimop heeft ook een ecologische waarde voor vogels en insecten. Maar als we de gezondheid van de boom zelf beschouwen, zijn er alleen nadelen aan een klimop die op een boom groeit. Een klimop zorgt voor een ongezonder leefklimaat voor de boomstam door licht en lucht te ontnemen waardoor de bast te vochtig en zacht wordt en eerder kan worden geïnfecteerd door schimmels, insecten en bacteriën. Ook op de plek in de klimop waar een vogel zijn nest tégen de stam van de boom bouwt, kan de boombast door vogelpoep, langdurige vochtigheid en schimmelgroei verzwakt worden. Soms kan de klimop de stam en de takken van de boom “insnoeren” en “wurgen”. Dat gebeurt als een klimop óm een stam of tak groeit en de tak op die plaats belet om dikker te worden. Een weelderig groeiende klimop haalt ook licht weg uit het binnenste (de schaduwkroon) van de boomkroon en belet daardoor de groei van nieuwe takken in het binnenste van de kroon. Het resultaat daarvan is minder blad in de boomkroon en vaak alleen aan de uiteinden van de takken waardoor een boom topzwaar kan worden en uit balans kan raken. Immers, door de lichtconcurrentie met de klimop zal de boom té hoog willen groeien en de takken té lang. Omdat de klimop een groenblijvende plant is zullen met klimop begroeide takken zwaarder zijn dan normaal en door de bladeren van de klimop meer wind vangen. Omdat het hout in de winter brosser is, en dus breukgevoeliger, bestaat dan de kans dat takken eerder zullen afbreken. Tenslotte is visuele boomcontrole vaak onmogelijk door aanwezigheid van klimop. Hierdoor kan een boom levensgevaarlijk worden verzwakt zonder dat dit zichtbaar is. Deze voor- en nadelen afwegend, is ons advies om géén klimop tegen bomen te laten groeien. Wilt u minder boomzorgen, laat dan geen klimop tegen uw boom groeien.
Wilt u om ecologische of esthetische redenen een reeds bestaande klimop in uw boom toch graag behouden, dan is dat alleen mogelijk als u de klimop regelmatig inkort. Een klimop die éénderde op de boomstam groeit, kan minder kwaad dan een klimop die de kroon overwoekert en op de zijtakken/gesteltakken groeit en een groot worteloppervlak heeft.
Inkorten kan eventueel op kleinere bomen, maar in de praktijk is dat niet mogelijk of de kostbaar om te laten doen in grotere bomen.
Mijn advies: laat géén klimplant tegen een boom groeien. Het is niet goed voor de boom. De boom krijgt minder drinkwater en voeddingsstoffen en kan daardoor doodgaan. Het regelmatig snoeien gebeurt in de praktijk niet. Daarom mijn advies: begin er niet aan en haal eventueel al bestaande klimop uit de boom.
Zwammen/schimmels
Schimmels en zwammen zijn micro-organismen die het houtweefsel afbreken.
Er bestaan 3 soorten boomschimmels:
- Saprofieten. De meeste soorten behoren tot deze groep en verteren alleen dood hout.
- Parasieten. Tasten levend hout aan, vaak op verzwakte en oude bomen. Vaak leiden deze parasitaire aantastingen tot boomsterfte. Zodra er zwammen op de boom onstaan is het meestal te laat voor de aangetaste boom. Het proces dat de zwam in gang zet is in de meeste gevallen onomkeerbaar.
- Symbioten of mycorrhiza. De meeste zijn wortelschimmels of ectomycorrhiza. Zij maken een netwerk van schimmeldraden tussen de wortels van bomen. Zo voorkomen ze uitdroging van de wortels en houden zware metalen en andere parasieten weg van de boom. Bovendien zorgt het sterk vertakte netwerk van schimmeldraden voor meer stabiliteit van de boom.
Vruchtlichamen op de stam of stamvoet, in combinatie met weinig blad in de zomer is een indicatie dat een schimmel de wortels ernstig heeft aangetast. 95% van het schimmel-organisme bevindt zich IN de boom. Het weghalen van de zwammen of paddestoelen heeft dus geen effect.
Een grote groep schadelijke zwammen vinden we vaak aan de voet van naald- of loofbomen. Zij zorgen voor wortelrot of voor het rotten van de stamvoet waardoor de boom op termijn het onderspit delft.
De agressiviteit van de parasitaire schimmel hangt af van de vaardigheden van de schimmel om houtstoffen om te vormen, en van de weerstand van de boomsoort. Met een prikstok kan beoordeeld worden of de zwam alleen oppervlakkig groeit of diep in het hout is doorgedrongen.
Het inhuren van een professionele boomverzorger kan van onschatbare waarde zijn bij het onderhouden van bomen in jouw tuin. Een boomverzorger heeft de kennis en expertise om bomen op de juiste manier te onderhouden. Ze kunnen je adviseren over de specifieke behoeften van verschillende boomsoorten, het uitvoeren van professionele snoei en het behandelen van plagen en ziekten. Het inhuren van een professional kan ervoor zorgen dat jouw bomen op de juiste manier worden verzorgd, waardoor hun gezondheid en schoonheid behouden blijven.
heeft u boom problemen? of moet deze genoeid worden?
Laat het ons weten.
